آموزش تعمیر جارو برقی
تعمیر جارو برقی و تعمیر جارو شارژی از جمله کارهای رایج تعمیرکاران است. اگر میخواهید تعمیرکار لوازم خانگی چند منظوره باشید لازم است که تعمیر جارو برقی را یاد بگیرید. برای این کار در قدم اول باید با اشکالات بخش مکانیک آشنا شده و بتوانید ایرادات موتور را شناسایی کنید. تعمیر برد جارو برقی هم اهمیت زیادی دارد چرا که بسیاری از مشکلات مربوط به خرابی ها، به این قسمت مرتبط است. در ادامه به شما نحوه تعمیر جارو برقی را به زبانی ساده، آموزش خواهیم داد.
آموزش اجزاء الكتریكی جارو برقی
- شناخت و آموزش تعمیر موتور
مهمترین قسمت الکتریکی جارو برقی همان موتور بوده که از نوع یونیورسال است. برای اینکه بتوانید یک جارو برقی را به راحتی تعمیر کنید لازم است با مدارهای الکتریکی و الکترونیکی در جاروبرقی ها، آشنا شوید.
سادهترین نوع مدار الکتریکی جارو برقی کلید (معمولا” دو حالته) روشن و خاموش است. کلیدها از نوع فشاری بوده و سر راه فاز یا نول اصلی مدار قرار میگیرند. لامپ خبر هم در اکثر جاروها وجود دارد که با اتصال کابل جارو به پریز برق روشن شده و بیانگر آمادگی دستگاه جهت آغاز به کار است.
برای تعمیر جارو برقی توجه کنید که در بعضی از جاروها، علاوه بر کلید اصلی تعبیه شده بر روی بدنه، کلید دیگری نیز بر روی لوله مکنده وجود دارد که عمل روشن و خاموش نمودن دستگاه را از همان نقطه میسر میسازد. این نوع جاروها به ترانس ایزوله مجهز هستند. ترانس ایزوله یک رله مغناطیسی است که از سیم پیچ با اهم بالا به منظور ایجاد میدان مغناطیسی جهت جذب اهرم کلید استفاده نموده و علاوه بر اهرم از هسته فلزی و کلید متصل به اهرم تشکیل شده است. با وصل کلید روی دسته جارو، مدار رله بسته شده و از آن جریان میگذرد. عبور جریان در رله میدان مغناطیسی لازم جهت جذب اهرم را فراهم میآورد.
کلید ترانس ایزوله، تیغههای قوی جهت عبور فاز اصلی مدار را داراست از این رو با بسته شدن کلید، فاز به موتور رسیده و از آنجا که نول قبلا” به موتور داده شده بود، شروع به کار میکند. هر گاه کلید روی لوله مکنده به حالت قطع در آید، مغناطیس رله قطع شده و فشار یک فنر، کلید رله را به حالت باز در خواهد آورد و موتور خاموش میشود.
در بعضی مدلهای دیگر سر راه موتور از فیوز حرارتی (اورلود) استفاده شده است که با پر شدن کیسه زباله و به تبع آن افزایش جریان موتور، این قطعه تحریک شده و موتور را خاموش میکند. اگر زبالهها خالی نشوند، چند لحظه بعد از روشن شدن موتور، به صورت خودکار خاموش میشود.
همچنین در بعضی از جاروها یک مدار الکترونیکی تنظیم کننده دستی ولتاژ کار موتور (دیمر) نیز در نظر گرفته شده که با استفاده از گردش ولوم این مدار میتوان موتور را در توانهای مختلف بکار گرفت.
آموزش اجزاء مكانیكی جاروبرقی
- آشنایی با بدنه دستگاه
شکل ظاهری قطعات مکانیکی جاروها بسیار متنوع است که شما برای تعمیر جارو برقی باید به آن توجه داشته باشید. اما ساز و کار آنها و اجزای موتور، تقریبا یکسان است. هدف سازندگان این نوع وسیله این است که تا حد امکان محصولی که تولید میکنند از نمونههای دیگر بازار متفاوتتر باشد. در نتیجه نمیتوان یک استاندارد واحد برای قسمت مکانیکی این وسیله اتخاذ کرده وبه عنوان مسئله تعمیر و نگهداری مطرح ساخت.
به طور کلی بدنه دستگاه جارو برقی معمولا” از دو قسمت اساسی تشکیل میشود:
یک قسمت در برگیرنده موتور، کلید، سیم جمع کن، لامپ خبر و احتمالا” مدار الکتریکی کنترل دور موتور و قسمت دیگر جایگاه قرارگیری کیسه زباله است.
این دو قسمت توسط یک قفل و ضامن بازکننده از یکدیگر جدا میگردد. بین دو قسمت از فیلترهای مخصوص استفاده میشود تا هوای مکیده شده توسط جارو قبل از ورود به محفظه موتور از وجود ذرات غبار پاک گردد.
آموزش تعمیر و خرابی سیم جمع کن
سیم جمع کن عضو مشترک قطعات الکتریکی و مکانیکی است. قسمت الکتریکی آن شامل کابل برق و دو شاخه و پلاتینهای اتصال برق به حلقههای مسی و همچنین شاخکهای انتقال برق به داخل جاروست.
استفاده از سیم جمع کن دو مزیت دارد. یکی کابل برق دستگاه را در هنگام خاموشی، از نظر پنهان نموده و خطر آسیب رسیدن به آن را کاهش میدهد و دیگری اینکه در هنگام کار نیز جابجایی جارو را آسان میکند. اساس کار به این ترتیب است که انتهای سیم رابط جارو در داخل سیم جمع کن به کنتاکتهایی بسته میشود که این کنتاکتها به ریلهای دوار متصل است. این ریلها در واقع بر روی چرخ قرقره سیم جمع کن تعبیه شده و با کشیدن کابل به بیرون از جارو، همراه چرخ به گردش در میآیند.
برای آن که اتباط برق موتور با شبکه در این زمان (هنگام کشیدن کابل یا حرکت جارو برقی) قطع نشود شاخکهای ثابت که به ریل پایین و دیگری به ریل بالا متصل اند در تمام لحظات ارتباط را حفظ نموده و از آنجایی که حالت فنری دارند به ریلها و در واقع سیم جمع کن اجازه چرخش میدهند و از سوی دیگر فاز و نول را دریافت نموده و به داخل جارو و موتور میرسانند. در شکل زیر ریلها و سیم جمع کن و دو نمونه مدار الکتریکی جارو برقی به همراه سیم جمع کن نشان داده شده است.
شناخت و تعمیر فیلتر
یکی از قطعاتی که باید در تعمیر جارو برقی در نظر داشته باشید؛ فیلتر است. زمانی که موتور جارو برقی روشن میشود؛ هوا به داخل آن مکیده شده و زباله را جمع آوری میکند. هوایی که به داخل جارو مکیده میشود علاوه بر زباله گرد و غبار را نیز به همراه خواهد داشت. اگر ذرات غبار از هوای مکیده شده جدا نگردند، هوایی که از قسمت موتور خارج میشود به داخل منزل نفوذ نموده و محیط را آلوده میسازد. برای رسیدن به این منظور سر راه هوای خروجی از کیسه و قبل از آن که این هوا به قسمت موتور برسد از لایههای اسفنجی استفاده میشود ه. این اسفنج فشرده در واقع نقش فیلتر یا پاک کننده هوای خروجی را بر عهده دارد.
اگر فیلتر بیش از حد کثیف شود؛ هوا به سختی از آن عبور میکند بنابراین باید در فواصل زمانی معین (متناسب با کار کرد جارو) نسبت به شستشوی آن اقدام نمایید. کثیف بودن فیلتر موجب میشود جارو قدرت مکش خوبی نداشته باشد. همچنین اگر مسیر مکش جارو مسدود گردد و موتور نتواند آزادانه هوا را به داخل جارو بمکد، جریان دریافتی آن افزایش یافته و به موتور آسیب خواهد رسید. همزمان با محدود شدن مسیر مکش، موتور هوای درون محفظه را میمکد در این هنگام هوای داخل لوله نمایشگر مکیده شده و سوپاپ را به طرف عقب خواهد کشید. قسمتی از سوپاپ را با رنگ زرد به عنوان خطر مشخص ساخته اند و هر گاه این قسمت از سوپاپ در مقابل شیشه نمایانگر قرار بگیرد، وضعیت موتور در حالت دشواری خواهد بود. ممکن است مسدود شدن مسیر مکش از پر شدن کیسه زباله و یا وجود یک شی خارجی در لوله مکش مانند پلاستیک یا پارچه باشد.
روشن نشدن جارو برقی علل متعددی دارد که در فهرست زیر مورد بررسی قرار داده ایم:
علت اول: پریز برق ندارد.
رفع عیب: جهت رویت برق پریز، بهترین روش استفاده از ولت متر است . رنج را بر روی ۲۵۰ ولت قرار داده و برق پریز را اندازهگیری نمایید. اگر مشکل از پریز است آن را رفع نمایید.
علت دوم: دوشاخه جارو و یا سیم رابط معیوب شده است.
رفع عیب: بدنه جارو را باز نموده و به وسیله ولت متر رسیدن برق را به سیم جمع کن مشاهده نمایید. برای این آزمایش میبایست دوشاخه را وارد پریز کنید. البته در این مرحله چون دستگاه دارای برق است، بسیار باید دقت نمایید. میتوانید همانگونه که در مباحث قبل گفته شده این آزمایش را بدون اتصال دستگاه به برق نیز انجام دهید. برای این کار، کافی است ورودیهای سیم رابط به سیم جمع کن را به یکدیگر اتصال داده و اهم متر را در حالی که رنج بر روی R*1 قرار دارد به دوشاخه متصل نمایید. اگر دوشاخه سیم رابط سالم باشند، عقربه منحرف شده و عدد صفر را نشان میدهد. در این آزمایش اگر مشکل از سیم رابط یا دوشاخه باشد، ابتدا دوشاخه را بررسی نمایید و سپس نسبت به تعویض سیم رابط، اقدام کنید.
علت سوم: عیب از سیم جمع کن است.
رفع عیب: در اکثر موارد اینگونه دیده میشود که برق وارد سیم جمع کن شده ولی به سبب عدم اتصال، شاخکهای سیم جمع کن به حلقههای گردان قرقره، فاز یا نول و گاها” هر دو وارد دستگاه نمیشوند و در نتیجه جارو روشن نخواهد شد. جهت رفع عیب کافی است شاخکها را کمی به حالت عمود نزدیک نموده، سپس قرقره را بر روی آنها قرار دهیم. با انجام این کار حلقههای گردان بر شاخکها فشار وارد نموده و آنها را به طرف پایین میراند. حالت فنری شاخکها، ارتباط بین آنها و حلقههای گردان را بعد از این، ایجاد خواهد نمود.
علت چهارم: کلید قطع و وصل خراب است.
رفع عیب: جارو را از برق جدا نموده و به وسیله اهم متر کلید را تست نمایید. اگر کلید روشن باشد عقربه عدد صفر و در حالت خاموش کلید عقربه بی نهایت را نشان خواهد داد. در غیر این صورت کلید را تعویض نمایید.
علت پنجم: رله سوخته است.
رفع عیب: اگر جارویی که مجهز به رله است روشن نمیشود؛ برای تست رله بهترین روش آن است که سیمهای متصل شده به کلید روی دسته جارو را ابتدا به وسیله اهم متر چک نمایید. سپس کلید روی دسته و در صورت سالم بودن آنها خود رله را عملا” آز مایش میکنیم. برای این کار جارو را به برق متصل نموده و با یک پیچ گوشتی دسته عایق کلید قدرت رله را بندید. اگر جارو روشن نشد، عیب از رله نیست اما اگر جارو روشن شد سیمهای رابط رله و یا ساختمان داخلی آن، آسیب دیده است. بنابراین برای تعمیر جارو برقی کافی است رله را تعویض کنید.
علت ششم: مدار سری موتور قطع است.
رفع عیب: همانگونه که در مبحث موتورهای یونیورسال آورده شده است؛ مدار این موتورها کاملا” سری است. اگر ارتباط یکی از اجزاء با اجزای دیگر قطع شود، موتور روشن نخواهد شد. مثلا” اگر به سبب خرابی یکی از فنرها، زغال مربوطه به کلکتور نچسبد مدار سری موتور قطع است. اگر موتور را مستقلا” به برق زدهاید و روشن نشده، آن را از برق جدا نموده و به وسیله اهم متر ارتباط یک یک اجزاء را به سایر اجزا مورد بررسی قرار دهید و اگر در ارتباط کلی آنها قطع شدگی دیده شود، مورد معیوب را رفع نمایید تا جارو روشن شود.
علت هفتم: موتور کاملا” سوخته است.
رفع عیب: اگر موتور کاملا” سوخته باشد در حالت اتصال مستقیم برق به آن روشن نخواهد شد زیرا بسیاری از پیچکهای آرمیچر و همچنین پیچکهای قطبها کاملا” سوختهاند. سوختن کامل موتور معمولا” پس از مرحله نیم سوز شدن آن، رخ میدهد. معمولا” موتورها در حالت نیم سوز مدتی به کار ادامه میدهند تا اینکه پیچکهای بیشتری آسیب خواهند دید و ارتباط سری اجزاء موتور کاملا” قطع میشود. اگر به این مرحله رسیدهاید؛ بهتر است بیخیال تعمیر جارو برقی شوید و کار را به دست متخصصان آن بسپارید.
در صورتی که موتور جارو برقی روشن میشود اما قدرت چندانی ندارد، موارد زیر را باید برای عیبیابی، بررسی کنیم:
علت اول: کلکتور کثیف است.
رفع عیب: جهت تمیز نمودن کلکتور بهترین روش استفاده از تینرهای فرار قوی و یا بنزین است. توصیه میگردد برای تمیز کردن کلکتور از سمباده استفاده نکنید زیرا ممکن است ذرات مسی ساییده شده مابین شیار تیغهها قرار گرفته و سبب اتصال آنها به یکدیگر شود که در نتیجه آرمیچر خواهد سوخت. به هنگام شستشوی آرمیچر با مسواک و مواد فرار، آرمیچر را به گونهای در دست بگیرید که کلکتور بر روی زمین قرار گرفته و محور آرمیچر به طرف بالا باشد. چون ریختن مواد پاککننده روی سیم پیچها به آنها آسیب میرساند. به همین سبب میبایست سیم پیچها نسبت به کلکتور در سطح بالاتری قرار داشته باشند.
علت دوم: زغال خراب است.
رفع عیب: پس از تعمیر جارو برقی در بیشتر اوقات پس از تعویض زغال، قدرت موتور کاهش مییابد و علت آن است که قبل از جاگذاری زغال جدید، سطحی از زغال که میبایست در تماس با کلکتور باشد به حالت حلال در نیامده و چون به هنگام سایش شکل حلال به خود گرفته سبب کثیف شدن کلکتور شده است. بنابر این قبل از قرار دادن زغال جدید؛ اجبارا” میبایست حالت حلال را در سطح تماس زغالها با کلکتور ایجاد نمود و اگر اشتباها” در جهت خلاف به گردش در آمده، کلکتور سطح زغال را از بین میبرد و در گردش مجدد حتی در جهت درست از آنجایی که نیاز است حالت حلالی زغال اصلاح شود، مدتی طول خواهد کشید تا جرقههای بین زغال و کلکتور از بین رفته و موتور به قدرت خود، دست یابد.
علت سوم: خرابی یاطاقانها
رفع عیب: آرمیچر به کمک یاطاقانها قادر خواهد بود که به راحتی بچرخد و اگر بلبرینگها یا بوشها خراب شوند؛ آرمیچر در حال چرخش دچار مشکل میشود. میتوان با رویت سایش هسته فلزی آرمیچر که در نتیجه درگیری آرمیچر و کفشکهای قطب است به شکل یاطاقانها پی برد و بلافاصله نسبت به برطرف کردن عیب آن، اقدام نمود.
علت چهارم: نیم سوز بودن موتور
رفع عیب: یک موتور نیم سوز قدرت زیادی نداشته و بلافاصله داغ میکند. موتور نیم سوز شده را میتوان بدون باز نمودن جارو با اندازهگیری جریان مصرفی دستگاه تشخیص داد. جریان مصرفی یک موتور نیم سوز شده معمولا” یا چندین برابر جریان نامی دستگاه است و یا جریان مصرفی بسیار ناچیزی میکشد.
در صورتی که مشاهده میکنید مکش جارو ضعیف شده است، میتوانید علت را در موارد زیر، بررسی کنید.
علت اول: مشکل از ضعیف بودن موتور است.
علت دوم: کیسه زباله پر شده است.
رفع عیب: کیسه را تخلیه نموده و اگر از نوع پارچهای است در فواصل زمانی معین آن را بشویید تا ذرات غبار از منفذهای پارچه خارج گردند.
علت سوم: لوله های رابط مسدود و یا سوراخ شده است.
رفع عیب: لولههای رابط مکش را از جهت ایجاد سوراخ در آنها بررسی نمایید و اگر شیئی مانند پارچه و یا پلاستیک در آنها گیر کرده است، آن را خارج کنید. در بررسی لولههای مکنده همیشه به تمیز نمودن برس اصلی جارو توجه زیادی داشته باشید.
علت چهارم: فیلتر بیش از حد کثیف است.
رفع عیب: در مبحث اجزاء مکانیکی جارو به نقش و اهمیت فیلتر اشاره شد از این رو لازم است مرتبا” نسبت به تمیزنمودن فیلتر اقدام نمایید. این مورد برای تعمیر جارو برقی ضروری به نظر میرسد.
اگر قصد تعمیر جارو برقی را دارید اما به اجزای آن آشنایی کافی ندارید؛ بهتر است این کار را به دست متخصصین آن، بسپارید. وب سایت تمام سرویس در زمینه تعمیرات تخصصی لوازم خانگی منزل فعالیت داشته و میتواند به شما در این رابطه کمک کند. کافی است با آنها تماس بگیرید.